O Dr. Παναγιώτης Παπανικόλας έλαβε πτυχίο Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 1987. Το 1990 έλαβε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Δομοστατική Μηχανική από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά, ενώ το 1995 έλαβε το Διδακτορικό του στη Δομοστατική Μηχανική.

Τον Ιούλιο 1998 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, αλλά αναγκάστηκε να αρνηθεί αυτή την τιμητική πρόκληση, διότι την ίδια ακριβώς περίοδο είχε αποδεχθεί τη θέση του Τεχνικού Διευθυντή για τη Μελέτη και Κατασκευή της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου.

Τα σημαντικότερα ορόσημα στην επαγγελματική του δραστηριότητα είναι τα εξής:
• 1998: Τεχνικός Διευθυντής για τη Μελέτη και Κατασκευή της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου (καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων)
• 2004: Προϊστάμενος Μηχανικός στο Περιφερειακό Γραφείο Ιωαννίνων του έργου της Εγνατίας Οδού (αυτοκινητόδρομος μήκους 600 χλμ.)
• 2009-σήμερα:
– Διευθυντής Χώρας (Ελλάδα) της Vinci Concessions S.A.
– Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Γέφυρα Α.Ε. (Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου)
– Σήμερα ο Dr. Παπανικόλας κατέχει και τρίτη θέση και συγκεκριμένα είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Ολυμπία Οδός Α.Ε. (εταιρείας παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου με διόδια μήκους 220 χλμ. που συνδέει την Αθήνα με την Πάτρα).

Τέλος, κατά την ακαδημαϊκή και επαγγελματική του σταδιοδρομία, ο Dr. Παναγιώτης Παπανικόλας έχει κερδίσει αρκετά βραβεία, με το πιο πρόσφατο το 2006 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκυροδέματος (FIB), και συγκεκριμένα το Βραβείο Εξεχόντων Δομικών Έργων.

Η Γαλλική Δημοκρατία τον έχει τιμήσει απονέμοντάς του τη βαθμίδα του Ιππότη του Εθνικού Τάγματος της Αξίας.